Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

carmina canere

  • 1 carmen

    I inis n. [предпол. от cano ]
    1) песня, напев (vocum O; cithărae Lcr; philomelae V)
    2) стихотворение, стихи, поэма (epicum, funebre Q; triumphale L; georgicum Col; nuptiale Hier; saeculare Su)
    carmina condere C (contexere C, pangere Lcr, componere H, facere V) — сочинять стихи
    carmina canere C (dicere H) — декламировать стихи
    3) изречение оракула, пророчество, прорицание
    4) песнь (раздел большой поэмы), рапсодия ( in primo carmine Lcr)
    5) заклинание, магическая формула (carminibus solvere mentes V; carminibus Circe socios mutavit Ulixi V)
    II carmen, inis n. [ caro I \] тех.
    чесалка, карда Cld

    Латинско-русский словарь > carmen

  • 2 ioculariter

    ioculāriter, Adv. (iocularis), spaßhaft, schnurrig, scherzweise, carmina canere, Suet.: alci alqd ioc. obicere, Plin.: ioc. ludere, Porphyr.: ioc. loqui, dicere, Donat. – Vgl. ioculanter.

    lateinisch-deutsches > ioculariter

  • 3 ioculariter

    ioculāriter, Adv. (iocularis), spaßhaft, schnurrig, scherzweise, carmina canere, Suet.: alci alqd ioc. obicere, Plin.: ioc. ludere, Porphyr.: ioc. loqui, dicere, Donat. – Vgl. ioculanter.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ioculariter

  • 4 cano

    căno, cĕcĭni, cantum (ancient imp. cante = canite, Carm. Sal. ap. Varr. L. L. 7, § 37 Müll.; fut. perf. canerit = cecinerit, Lib. Augur. ap. Fest. s. v. rumentum, p. 270 ib.; perf. canui = cecini, acc. to Serv. ad Verg. G. 2, 384, predominant in concino, occino, etc.—Examples of sup. cantum and part. cantus, canturus, a, um, appear not to be in use; the trace of an earlier use is found in Paul. ex Fest. p. 46 Müll.: canta pro cantata ponebant;

    once canituri,

    Vulg. Apoc. 8, 13), 3, v. n. and a. [cf. kanassô, kanachê, konabos; Germ. Hahn; Engl. chanticleer; kuknos, ciconice; Sanscr. kōkas = duck; Engl. cock], orig. v. n., to produce melodious sounds, whether of men or animals; later, with a designation of the subject-matter of the melody, as v. a., to make something the subject of one ' s singing or playing, to sing of, to celebrate, or make known in song, etc.
    I. A.
    Of men:

    si absurde canat,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12; Plin. Ep. 3, 18, 9:

    celebrare dapes canendo,

    Ov. M. 5, 113:

    si velim canere vel voce vel fidibus,

    Cic. Div. 2, 59, 122; Quint. 5, 11, 124; 1, 8, 2; Gell. 19, 9, 3:

    quemadmodum tibicen sine tibiis canere non possit,

    Cic. de Or. 2, 83, 338; cf.:

    tibia canentum,

    Lucr. 4, 587; 5, 1384; Cic. Tusc. 1, 2, 4; Quint. 1, 10, 14:

    curvo calamo,

    Cat. 63, 22:

    harundine,

    Ov. M. 1, 683; Suet. Caes. 32:

    cithara,

    Tac. A. 14, 14:

    lituus quo canitur,

    Cic. Div. 1, 17, 30; Verg. E. 2, 31:

    movit Amphion lapides canendo,

    Hor. C. 3, 11, 2; Serv. ad Verg. G. 2, 417 al.; Cic. Brut. 50, 187.—
    2.
    Of the faulty delivery of an orator, to speak in a sing-song tone:

    inclinată ululantique voce more Asiatico canere,

    Cic. Or. 8, 27; cf. canto and canticum.—
    B.
    Of animals (usu. of birds, but also of frogs), Varr. L. L. 5, § 76 Müll.:

    volucres nullă dulcius arte canant,

    Prop. 1, 2, 14; Cic. Div. 1, 7, 12:

    merula canit aestate, hieme balbutit,

    Plin. 10, 29, 42, § 80; 10, 32, 47, § 89:

    ranae alio translatae canunt,

    id. 8, 58, 83, § 227.—Of the raven, Cic. Div. 1, 7, 12.—Esp., of the crowing of a cock:

    galli victi silere solent, canere victores,

    to crow, Cic. Div. 2, 26, 56; v. the whole section; id. ib. 2, 26, 56, § 57; Col. 8, 2, 11; Plin. 10, 21, 24, § 49 (cf. also cantus):

    gallina cecinit, interdixit hariolus (the crowing of a hen being considered as an auspicium malum),

    Ter. Phorm. 4, 4, 27.—

    In the lang. of the Pythagoreans, of the heavenly bodies (considered as living beings),

    the music of the spheres, Cic. N. D. 3, 11, 27.—
    C.
    Transf., of the instruments by which, or ( poet.) of the places in which, the sounds are produced, to sound, resound:

    canentes tibiae,

    Cic. N. D. 2, 8, 22:

    maestae cecinere tubae,

    Prop. 4 (5), 11, 9:

    frondiferasque novis avibus canere undique silvas,

    and the leafy forest everywhere resounds with young birds, Lucr. 1, 256; Auct. Aetn. 295.
    II. A.
    With carmen, cantilenam, versus, verba, etc., to sing, play, rehearse, recite:

    cum Simonides cecinisset, id carmen, quod in Scopam scripsisset,

    Cic. de Or. 2, 86, 352:

    carmina quae in epulis canuntur,

    id. Brut. 18, 71:

    in eum (Cossum) milites carmina incondita aequantes eum Romulo canere,

    Liv. 4, 20, 2:

    Ascraeum cano carmen,

    Verg. G. 2, 176; Suet. Caes. 49; Curt. 5, 1, 22: canere versus, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 36 Müll. (Ann. v. 222 Vahl.); Cic. Or. 51, 171; id. Brut. 18, 71:

    neniam,

    Suet. Aug. 100: idyllia erôtika, Gell. 19, 9, 4, § 10:

    verba ad certos modos,

    Ov. F. 3, 388:

    Phrygium,

    Quint. 1, 10, 33 Spald.—The homog. noun is rarely made the subject of the act. voice:

    cum in ejus conviviis symphonia caneret,

    Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105.—
    2.
    Prov.
    a.
    Carmen intus canere, to sing for one ' s self, i. e. to consult only one ' s own advantage, Cic. Verr. 2, 1, 20, § 53; id. Agr. 2, 26, 68; v. Aspendius.—
    b.
    Cantilenam eandem canis, like the Gr. to auto adeis asma, ever the old tune, Ter. Phorm. 3, 2, 10; v. cantilena.—
    B.
    With definite objects.
    a.
    In gen., to sing, to cause to resound, to celebrate in song, to sing of, Lucr. 5, 328:

    laudes mortui,

    Varr. L. L. 7, § 70 Müll.:

    canere ad tibiam clarorum virorum laudes atque virtutes,

    Cic. Tusc. 4, 2, 3; Quint. 1, 10, 10; 1, 10, 31; Liv. 45, 38, 12:

    puellis carmine modulato laudes virtutum ejus canentibus,

    Suet. Calig. 16 fin.:

    dei laudes,

    Lact. 6, 21, 9:

    deorum laudes,

    Val. Max. 1, 8, ext. 8.—So with de:

    canere ad tibicinem de clarorum hominum virtutibus,

    Cic. Tusc. 1, 2, 3 (cf. cantito):

    praecepta,

    Hor. S. 2, 4, 11:

    jam canit effectos extremus vinitor antes,

    Verg. G. 2, 417 Wagn. N. cr.:

    nil dignum sermone,

    Hor. S. 2, 3, 4:

    quin etiam canet indoctum,

    id. Ep. 2, 2, 9:

    grandia elate, jucunda dulciter, moderata leniter canit,

    Quint. 1, 10, 24; Cat. 63, 11:

    Io! magna voce, Triumphe, canet,

    Tib. 2, 5, 118; Ov. Tr. 4, 2, 52; cf. Hor. C. 4, 2, 47:

    haec super arvorum cultu pecorumque canebam,

    Verg. G. 4, 559 Wagn.: et veterem in limo ranae cecinere querelam, croaked (according to the ancient pronunciation, kekinere kuerelam, an imitation of the Aristophanic Brekekekex; v. the letter C), id. ib. 1, 378; Lucr. 2, 601:

    anser Gallos adesse canebat,

    Verg. A. 8, 656:

    motibus astrorum nunc quae sit causa, canamus,

    Lucr. 5, 510:

    sunt tempestates et fulmina clara canenda,

    id. 6, 84.—
    b.
    With pers. objects ( poet. and in post-Aug. prose):

    canitur adhuc barbaras apud gentes (Arminius),

    Tac. A. 2, 88:

    Herculem... ituri in proelia canunt,

    id. G. 2:

    Dianam,

    Cat. 34, 3:

    deos regesve,

    Hor. C. 4, 2, 13:

    Liberum et Musas Veneremque,

    id. ib. 1, 32, 10:

    rite Latonae puerum,

    id. ib. 4, 6, 37;

    1, 10, 5: plectro graviore Gigantas, Ov M. 10, 150: reges et proelia,

    Verg. E. 6, 3; Hor. C. 4, 15, 32:

    arma virumque,

    Verg. A. 1, 1:

    pugnasque virosque,

    Stat. Th. 8, 553:

    maxima bella et clarissimos duces,

    Quint. 10, 1, 62.—Very rarely, to celebrate, without reference to song or poetry:

    Epicurus in quădam epistulă amicitiam tuam et Metrodori grata commemoratione cecinerat,

    Sen. Ep. 79, 13.—Esp. of fame, to trumpet abroad:

    fama facta atque infecta canit,

    Verg. A. 4, 190:

    fama digna atque indigna canit,

    Val. Fl. 217 al. —And prov., to sing or preach to the deaf:

    non canimus surdis,

    Verg. E. 10, 8: praeceptorum, quae vereor ne vana surdis auribus cecinerim. Liv. 40, 8, 10.—
    C.
    Since the responses of oracles were given in verse, to prophesy, foretell, predict.
    a.
    In poetry:

    Sibylla, Abdita quae senis fata canit pedibus,

    Tib. 2, 5, 16; cf.:

    horrendas ambages,

    Verg. A. 6. 99; 3, [p. 280] 444:

    fera fata,

    Hor. C. 1, 15, 4; cf. id. Epod. 13, 11; id. S. 2, 5, 58; Tib. 1, 7, 1; cf. id. 3, 3, 36; 1, 6, 50; Hor. C. S. 25:

    et mihi jam multi crudele canebant Artificis scelus,

    Verg. A. 2, 124; Hor. S. 1, 9, 30.—
    b.
    In prose:

    ut haec quae nunc fiunt, canere di inmortales viderentur,

    Cic. Cat. 3, 8, 18:

    non haec a me tum tamquam fata... canebantur?

    id. Sest. 21, 47:

    eum, qui ex Thetide natus esset, majorem patre suo futurum cecinisse dicuntur oracula,

    Quint. 3, 7, 11; Just. 11, 7, 4; 7, 6, 1; Tac. A. 2, 54; id. H. 4, 54:

    cecinere vates, idque carmen pervenerat ad antistitem fani Dianae,

    Liv. 1, 45, 5; 5, 15, 4 sq.; 1, 7, 10; Tac. A. 14, 32; Liv. 30, 28, 2; cf. Nep. Att. 16, 4; cf.

    of philosophers, etc.: ipsa memor praecepta Canam,

    Hor. S. 2, 4, 11 Orell. ad loc.; cf.:

    quaeque diu latuere, canam,

    Ov. M. 15, 147.
    III.
    In milit. lang., t. t., both act. and neutr., of signals, to blow, to sound, to give; or to be sounded, resound.
    A.
    Act.:

    bellicum (lit. and trop.) canere, v. bellicus: classicum, v. classicus: signa canere jubet,

    to give the signal for battle, Sall. C. 59, 1; id. J. 99, 1:

    Pompeius classicum apud eum (sc. Scipionem) cani jubet,

    Caes. B. C. 3, 82.— Absol. without signum, etc.: tubicen canere coepit, Auct. B. Afr. 82; cf. Flor. 4, 2, 66.—
    B.
    Neutr.:

    priusquam signa canerent,

    Liv. 1, 1, 7:

    ut attendant, semel bisne signum canat in castris,

    id. 27, 47, 3 and 5; 23, 16, 12;

    24, 46 (twice): repente a tergo signa canere,

    Sall. J. 94, 5; Liv. 7, 40, 10; Verg. A. 10, 310; Flor. 3, 18, 10:

    classicum apud eos cecinit,

    Liv. 28, 27, 15.—
    2.
    Receptui canere, to sound a retreat:

    Hasdrubal receptui propere cecinit (i. e. cani jussit),

    Liv. 27, 47, 2; Tac. H. 2, 26.— Poet.:

    cecinit jussos receptus,

    Ov. M. 1, 340.—And in Livy impers.:

    nisi receptui cecinisset,

    if it had not sounded a counter-march, Liv. 26, 44, 4:

    ut referrent pedem, si receptui cecinisset,

    id. 3, 22, 6.—
    b.
    Trop.:

    revocante et receptui canente senatu,

    Cic. Phil. 12, 3, 8:

    ratio abstrahit ab acerbis cogitationibus a quibus cum cecinit receptui,

    id. Tusc. 3, 15, 33:

    antequam (orator) in has aetatis (sc. senectutis) veniat insidias, receptui canet,

    Quint. 12, 11, 4.
    Examples for the signif.
    to practice magic, to charm, etc., found in the derivv. cantus, canto, etc., are entirely wanting in this verb.

    Lewis & Short latin dictionary > cano

  • 5 carmen

    1.
    carmen, ĭnis, n. (old form cas-men, Varr. L. L. p. 86 Bip.) [Sanscr. çasto [p. 293] declaim, praise; cf.: camilla, censeo], a tune, song; poem, verse; an oracular response, a prophecy; a form of incantation (cf.: cano, cantus, and canto).
    I.
    In gen., a tune, song, air, lay, strain, note, sound, both vocal and instrumental (mostly poet.; in prose, instead of it, cantus; cf.

    also versus, numeri, modi): carmen tuba ista peregit ( = sonus),

    Enn. Ann. 508 Vahl.:

    carmine vocali clarus citharāque Philammon,

    Ov. M. 11, 317; cf.

    vocum,

    id. ib. 12, 157:

    per me (sc. Apollinem) concordant carmina nervis,

    id. ib. 1, 518; cf. id. ib. 11, 5;

    5, 340: solaque culminibus ferali carmine bubo Saepe queri,

    Verg. A. 4, 462; so id. G. 4, 514; Ov. M. 10, 453:

    cygnorum,

    id. ib. 5, 387; cf. id. ib. 14, 430; Mart. 13, 77:

    citharae liquidum carmen,

    Lucr. 4, 981; cf. id. 2, 506; Hor. C. 1, 15, 15:

    lyrae carmen,

    Prop. 2, 1, 9 Hertzb.:

    canere miserabile carmen,

    Ov. M. 5, 118:

    harundineum,

    id. Tr. 4, 1, 12:

    socialia carmina,

    id. H. 12, 139:

    barbaricum,

    id. M. 11, 163.—With allusion to playing on the cithara:

    hoc carmen hic tribunus plebis non vobis sed sibi intus canit,

    Cic. Agr. 2, 26, 68; cf. Aspendius.—Also the sound of waves, Claud. Cons. Mall. Th. 319; cf. Auct. Aetn. 295.—
    II.
    Esp., a composition in verse, a poem; poetry, verse, song, whether in a broader sense, of every kind of poetic production, epic, dramatic, lyric (opp. to prose and to cantus, the melody), or, in a more restricted sense, for lyric poetry.
    A.
    Cum hanc felicitatem non prosa modo multi sint consecuti sed etiam carmine, Quint. 10, 7, 19; cf. id. 1, 8, 2; 8, 6, 27; 10, 1, 95:

    perspicuum est, et cantus (melodies) tum fuisse rescriptos vocum sonis et carmina (words),

    Cic. Tusc. 4, 2, 3; id. de Or. 2, 8, 34; 3, 51, 197:

    carminibus cum res gestas coepere poetae Tradere,

    Lucr. 5, 1444:

    Maeonii carminis alite,

    Hor. C. 1, 6, 2:

    epicum carmen,

    Quint. 10, 1, 62:

    heroici sublimitas,

    id. 1, 8, 5; cf. Prop. 3 (4), 3, 16:

    Iliacum,

    Hor. A. P. 129:

    historia quodammodo carmen solutum,

    Quint. 10, 1, 31:

    Pierium,

    Lucr. 1, 946; 4, 21:

    tragicum,

    Hor. A. P. 220:

    carmina Livi,

    id. Ep. 2, 1, 69; cf. Tac. A. 11, 13:

    Saliorum carmina,

    Varr. L. L. 3, 26; 9, 61; Quint. 1, 6, 40; Hor. Ep. 2, 1, 86 Schmid.; cf. Liv. 1, 20, 4 al.:

    lyricorum carmina,

    Quint. 9, 4, 53; Prop. 4 (5), 6, 32:

    Aeolium,

    Hor. C. 3, 30, 13:

    Lydis remixto carmine tibiis,

    id. ib. 4, 15, 30; cf. id. Epod. 9, 5:

    carmen funebre proprie Naenia,

    Quint. 8, 2, 8:

    carmina quae in Phaeacum epulis canuntur,

    Cic. Brut. 18, 71; cf. id. ib. 19, 75:

    lascivum,

    Quint. 9, 4, 108:

    obscena,

    satirical, abusive poems, libels, Prop. 1, 16, 10;

    the same: famosum,

    Hor. Ep. 1, 19, 31 Schmid.:

    malum,

    id. ib. 2, 1, 153; id. S. 2, 1. 82 Heind.:

    obliquum,

    Stat. S. 1, 2, 27:

    probrosum,

    Tac. A. 4, 31; cf.:

    si quis carmen condidisset quod infamiam faceret flagitiumve alteri,

    Cic. Rep. 4, 10, 12; and Fragm. XII. Tab. 8, 1, ap. Wordsw. Fragm. and Spec. p. 259 sq.; Fischer ad Cic. Tusc. 4, 2, 4.—Phrases:

    canere,

    Cic. Brut. 18, 71; Liv. 1, 20, 4 al.:

    cantare cui,

    Hor. C. 3, 1, 4:

    cantitare,

    Cic. Brut. 19, 75: CONDERE, XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; Lucr. 5, 1; Hor. S. 2, 1, 82; id. A. P. 436:

    contexere,

    Cic. Cael. 8, 18:

    disponere,

    Lucr. 3, 420:

    pangere,

    id. 1, 934; 4, 9:

    fingere,

    Hor. C. 4, 2, 32; id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331:

    dicere,

    id. C. 4, 12, 10; id. C. S. 8:

    dictare,

    id. S. 1, 10, 75; id. Ep. 2, 1, 110:

    docere,

    id. C. 2, 19, 1:

    ad umbilicum adducere,

    id. Epod. 14, 7:

    deducere ad sua tempora,

    Ov. M. 1, 4:

    fundere,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    componere ad lyram,

    Quint. 1, 10, 29; cf. id. 11, 2, 11.—
    B.
    Esp.
    1.
    In a restricted sense for lyric or epic poetry:

    carmine tu gaudes, hic delectatur iambis,

    Hor. Ep. 2, 2, 59 Schmid.; cf.:

    carmina compono, hic elegos,

    id. ib. 2, 2, 91: amabile carmen, i. e. a love poem or song, id. ib. 1, 3, 24.—And opp. to the drama for an epic or lyric poem:

    fabula, quae versatur in tragoediis atque carminibus,

    Quint. 2, 4, 2.—
    2.
    A part of a great epic poem, a book, canto:

    in primo carmine,

    Lucr. 6, 937. —
    3.
    A poetic inscription:

    et tumulum facite et tumulo superaddite carmen: Daphnis ego, etc.,

    Verg. E. 5, 42; id. A. 3, 287; Ov. M. 14, 442; id. F. 3, 547 al.—
    4.
    A response of an oracle, a prophecy, prediction:

    ultima Cumaei venit jam carminis aetas,

    Verg. E. 4, 4; so Ov. M. 6, 582; Liv. 1, 45, 5; 23, 11, 4; 25, 12, 4; 29, 10, 6; 38, 45, 3; Tac. A. 3, 63; 4, 43; 6, 12 al.—
    5.
    A magic formula, an incantation: MALVM, Fragm. XII. Tab. ap. Plin. 28, 2, 4, § 17; cf.

    Fragm. XII. Tab. 8, 1, a. ap. Wordsw. Fragm. and Spec. p. 260: polleantne aliquid verba et incantamenta carminum,

    Plin. 28, 2, 3, § 10: carmina vel caelo possunt deducere lunam;

    Carminibus Circe socios mutavit Ulixi,

    Verg. E. 8, 69 sq.; so id. A. 4, 487; Hor. Epod. 5, 72; 17, 4; id. S. 1, 8, 19; Prop. 2 (3), 28, 35; Ov. M. 7, 137; 14, 58; Quint. 7, 3, 7; Tac. A. 2, 69; 4, 22 al.—
    6.
    On account of the very ancient practice of composing forms of religion and law in Saturnian verse, also a formula in religion or law, a form:

    diro quodam carmine jurare,

    Liv. 10, 38, 10; 10, 41, 3; 31, 17, 9; 1, 24, 6 and 9; Plin. 28, 2, 3, § 12:

    cruciatus carmina,

    Cic. Rab. Perd. 4, 13; cf. id. Mur. 12, 26:

    lex horrendi carminis erat: duumviri perduellionem judicent, etc.,

    of a dreadful form, Liv. 1, 26, 6:

    rogationis carmen,

    id. 3, 64, 10.—
    7.
    Moral sentences composed in verses:

    Appii Caeci carmen,

    Cic. Tusc. 4, 2, 4; cf.:

    liber Catonis qui inscriptus est Carmen de moribus,

    Gell. 11, 2, 2:

    ut totum illud, VTI. LINGVA. NVNCVPASSIT., non in XII. tabulis, sed in magistri carmine scriptum videretur,

    Cic. de Or. 1, 57, 245:

    necessarium,

    id. Leg. 2, 23, 59.
    2.
    carmen, ĭnis, n. [1. caro], a card, for wool or flax, Venant. Ep. Praem. Carm. 6, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > carmen

  • 6 casmen

    1.
    carmen, ĭnis, n. (old form cas-men, Varr. L. L. p. 86 Bip.) [Sanscr. çasto [p. 293] declaim, praise; cf.: camilla, censeo], a tune, song; poem, verse; an oracular response, a prophecy; a form of incantation (cf.: cano, cantus, and canto).
    I.
    In gen., a tune, song, air, lay, strain, note, sound, both vocal and instrumental (mostly poet.; in prose, instead of it, cantus; cf.

    also versus, numeri, modi): carmen tuba ista peregit ( = sonus),

    Enn. Ann. 508 Vahl.:

    carmine vocali clarus citharāque Philammon,

    Ov. M. 11, 317; cf.

    vocum,

    id. ib. 12, 157:

    per me (sc. Apollinem) concordant carmina nervis,

    id. ib. 1, 518; cf. id. ib. 11, 5;

    5, 340: solaque culminibus ferali carmine bubo Saepe queri,

    Verg. A. 4, 462; so id. G. 4, 514; Ov. M. 10, 453:

    cygnorum,

    id. ib. 5, 387; cf. id. ib. 14, 430; Mart. 13, 77:

    citharae liquidum carmen,

    Lucr. 4, 981; cf. id. 2, 506; Hor. C. 1, 15, 15:

    lyrae carmen,

    Prop. 2, 1, 9 Hertzb.:

    canere miserabile carmen,

    Ov. M. 5, 118:

    harundineum,

    id. Tr. 4, 1, 12:

    socialia carmina,

    id. H. 12, 139:

    barbaricum,

    id. M. 11, 163.—With allusion to playing on the cithara:

    hoc carmen hic tribunus plebis non vobis sed sibi intus canit,

    Cic. Agr. 2, 26, 68; cf. Aspendius.—Also the sound of waves, Claud. Cons. Mall. Th. 319; cf. Auct. Aetn. 295.—
    II.
    Esp., a composition in verse, a poem; poetry, verse, song, whether in a broader sense, of every kind of poetic production, epic, dramatic, lyric (opp. to prose and to cantus, the melody), or, in a more restricted sense, for lyric poetry.
    A.
    Cum hanc felicitatem non prosa modo multi sint consecuti sed etiam carmine, Quint. 10, 7, 19; cf. id. 1, 8, 2; 8, 6, 27; 10, 1, 95:

    perspicuum est, et cantus (melodies) tum fuisse rescriptos vocum sonis et carmina (words),

    Cic. Tusc. 4, 2, 3; id. de Or. 2, 8, 34; 3, 51, 197:

    carminibus cum res gestas coepere poetae Tradere,

    Lucr. 5, 1444:

    Maeonii carminis alite,

    Hor. C. 1, 6, 2:

    epicum carmen,

    Quint. 10, 1, 62:

    heroici sublimitas,

    id. 1, 8, 5; cf. Prop. 3 (4), 3, 16:

    Iliacum,

    Hor. A. P. 129:

    historia quodammodo carmen solutum,

    Quint. 10, 1, 31:

    Pierium,

    Lucr. 1, 946; 4, 21:

    tragicum,

    Hor. A. P. 220:

    carmina Livi,

    id. Ep. 2, 1, 69; cf. Tac. A. 11, 13:

    Saliorum carmina,

    Varr. L. L. 3, 26; 9, 61; Quint. 1, 6, 40; Hor. Ep. 2, 1, 86 Schmid.; cf. Liv. 1, 20, 4 al.:

    lyricorum carmina,

    Quint. 9, 4, 53; Prop. 4 (5), 6, 32:

    Aeolium,

    Hor. C. 3, 30, 13:

    Lydis remixto carmine tibiis,

    id. ib. 4, 15, 30; cf. id. Epod. 9, 5:

    carmen funebre proprie Naenia,

    Quint. 8, 2, 8:

    carmina quae in Phaeacum epulis canuntur,

    Cic. Brut. 18, 71; cf. id. ib. 19, 75:

    lascivum,

    Quint. 9, 4, 108:

    obscena,

    satirical, abusive poems, libels, Prop. 1, 16, 10;

    the same: famosum,

    Hor. Ep. 1, 19, 31 Schmid.:

    malum,

    id. ib. 2, 1, 153; id. S. 2, 1. 82 Heind.:

    obliquum,

    Stat. S. 1, 2, 27:

    probrosum,

    Tac. A. 4, 31; cf.:

    si quis carmen condidisset quod infamiam faceret flagitiumve alteri,

    Cic. Rep. 4, 10, 12; and Fragm. XII. Tab. 8, 1, ap. Wordsw. Fragm. and Spec. p. 259 sq.; Fischer ad Cic. Tusc. 4, 2, 4.—Phrases:

    canere,

    Cic. Brut. 18, 71; Liv. 1, 20, 4 al.:

    cantare cui,

    Hor. C. 3, 1, 4:

    cantitare,

    Cic. Brut. 19, 75: CONDERE, XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; Lucr. 5, 1; Hor. S. 2, 1, 82; id. A. P. 436:

    contexere,

    Cic. Cael. 8, 18:

    disponere,

    Lucr. 3, 420:

    pangere,

    id. 1, 934; 4, 9:

    fingere,

    Hor. C. 4, 2, 32; id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331:

    dicere,

    id. C. 4, 12, 10; id. C. S. 8:

    dictare,

    id. S. 1, 10, 75; id. Ep. 2, 1, 110:

    docere,

    id. C. 2, 19, 1:

    ad umbilicum adducere,

    id. Epod. 14, 7:

    deducere ad sua tempora,

    Ov. M. 1, 4:

    fundere,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    componere ad lyram,

    Quint. 1, 10, 29; cf. id. 11, 2, 11.—
    B.
    Esp.
    1.
    In a restricted sense for lyric or epic poetry:

    carmine tu gaudes, hic delectatur iambis,

    Hor. Ep. 2, 2, 59 Schmid.; cf.:

    carmina compono, hic elegos,

    id. ib. 2, 2, 91: amabile carmen, i. e. a love poem or song, id. ib. 1, 3, 24.—And opp. to the drama for an epic or lyric poem:

    fabula, quae versatur in tragoediis atque carminibus,

    Quint. 2, 4, 2.—
    2.
    A part of a great epic poem, a book, canto:

    in primo carmine,

    Lucr. 6, 937. —
    3.
    A poetic inscription:

    et tumulum facite et tumulo superaddite carmen: Daphnis ego, etc.,

    Verg. E. 5, 42; id. A. 3, 287; Ov. M. 14, 442; id. F. 3, 547 al.—
    4.
    A response of an oracle, a prophecy, prediction:

    ultima Cumaei venit jam carminis aetas,

    Verg. E. 4, 4; so Ov. M. 6, 582; Liv. 1, 45, 5; 23, 11, 4; 25, 12, 4; 29, 10, 6; 38, 45, 3; Tac. A. 3, 63; 4, 43; 6, 12 al.—
    5.
    A magic formula, an incantation: MALVM, Fragm. XII. Tab. ap. Plin. 28, 2, 4, § 17; cf.

    Fragm. XII. Tab. 8, 1, a. ap. Wordsw. Fragm. and Spec. p. 260: polleantne aliquid verba et incantamenta carminum,

    Plin. 28, 2, 3, § 10: carmina vel caelo possunt deducere lunam;

    Carminibus Circe socios mutavit Ulixi,

    Verg. E. 8, 69 sq.; so id. A. 4, 487; Hor. Epod. 5, 72; 17, 4; id. S. 1, 8, 19; Prop. 2 (3), 28, 35; Ov. M. 7, 137; 14, 58; Quint. 7, 3, 7; Tac. A. 2, 69; 4, 22 al.—
    6.
    On account of the very ancient practice of composing forms of religion and law in Saturnian verse, also a formula in religion or law, a form:

    diro quodam carmine jurare,

    Liv. 10, 38, 10; 10, 41, 3; 31, 17, 9; 1, 24, 6 and 9; Plin. 28, 2, 3, § 12:

    cruciatus carmina,

    Cic. Rab. Perd. 4, 13; cf. id. Mur. 12, 26:

    lex horrendi carminis erat: duumviri perduellionem judicent, etc.,

    of a dreadful form, Liv. 1, 26, 6:

    rogationis carmen,

    id. 3, 64, 10.—
    7.
    Moral sentences composed in verses:

    Appii Caeci carmen,

    Cic. Tusc. 4, 2, 4; cf.:

    liber Catonis qui inscriptus est Carmen de moribus,

    Gell. 11, 2, 2:

    ut totum illud, VTI. LINGVA. NVNCVPASSIT., non in XII. tabulis, sed in magistri carmine scriptum videretur,

    Cic. de Or. 1, 57, 245:

    necessarium,

    id. Leg. 2, 23, 59.
    2.
    carmen, ĭnis, n. [1. caro], a card, for wool or flax, Venant. Ep. Praem. Carm. 6, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > casmen

  • 7 carmen

    [st1]1 [-] carmĕn, ĭnis, n.: - [abcl][b]a - chant (vocal ou instrumental). - [abcl]b - vers, poème, partie d'un poème, poésie, poésie lyrique, chant. - [abcl]c - prédiction. - [abcl]d - paroles magiques, enchantement, charme. - [abcl]e - formule (religieuse ou judiciaire), sentence, maxime, article (d'une loi).[/b]    - contexere (fundere) carmina: composer des vers. [st1]2 [-] carmĕn, ĭnis, n.: carde, peigne (du cardeur).
    * * *
    [st1]1 [-] carmĕn, ĭnis, n.: - [abcl][b]a - chant (vocal ou instrumental). - [abcl]b - vers, poème, partie d'un poème, poésie, poésie lyrique, chant. - [abcl]c - prédiction. - [abcl]d - paroles magiques, enchantement, charme. - [abcl]e - formule (religieuse ou judiciaire), sentence, maxime, article (d'une loi).[/b]    - contexere (fundere) carmina: composer des vers. [st1]2 [-] carmĕn, ĭnis, n.: carde, peigne (du cardeur).
    * * *
        Carmen, carminis. pen. cor. n. g. Chanson.
    \
        Arma carminis. Ouid. Toutes choses qui aident à composer chansons et carmes.
    \
        Ars carminis. Horat. L'art et science de composer carmes.
    \
        Carmen cruciatus. Cic. Les parolles ou la formule dont use un juge condemnant le malfaicteur à souffrir quelque peine.
    \
        Carmen virtutis. Cic. Un accord.
    \
        Absurdum carmen. Cic. Inepte, Mal convenable.
    \
        AEolium carmen. Horat. Poesie grecque.
    \
        Alterna carmina. Ouidius. Hexametres et pentametres, Elegiaques.
    \
        Connubiale carmen. Claud. Chanson nuptiale.
    \
        Carmina exequialia. Ouid. De funerailles.
    \
        Exorabile carmen. Valer. Flac. Par lequel nous impetrons aucune chose.
    \
        Famosum. Horat. Diffamatoire.
    \
        Festum. Claud. De feste, Joyeux.
    \
        Ficto carmine tenere aliquem. Virgil. L'amuser de fables.
    \
        Flebile carmen. Ouid. Triste.
    \
        Foedum. Horat. Laid, et ord, Mal composé.
    \
        Foelicia carmina. Ouid. Bons, Parfaicts, Bien composez.
    \
        Honorum carmen. Valer. Flac. Digne d'estre loué et honoré.
    \
        Incondita carmina. Liu. Chansons sans mesure.
    \
        Lucida carmina. Lucret. Clers, et faciles à entendre.
    \
        Mansurum carmen. Stat. Qui ne perira point.
    \
        Medicabile carmen. Valer. Flac. Qui oste toutes fascheries et ennuis, Qui console et resjouist.
    \
        Mordax. Ouid. Picquant, et injurieux.
    \
        Mortale. Ouid. Qui ne durera point.
    \
        Obliquum. Stat. Qui picque couvertement aucun.
    \
        Operosa carmina. Horat. Laborieux, Faicts avec grande peine et labeur.
    \
        Perpetuum. Ouid. Continu, sans interruption.
    \
        Carmina probrosa factitare. Tacit. Injurieux, Pleins d'injures.
    \
        Socialia carmina. Ouid. Chansons nuptiales.
    \
        Triuiale. Iuuenal. Vulgaire, De petite estime.
    \
        Sibi intus canere carmen. Cic. Parler à son prouffit particulier.
    \
        Capi carmine. Virg. Estre prins, et attraict, ou amiellé par, etc.
    \
        Componere carmen alicui. Cic. Luy bastir et composer son roullet.
    \
        Concordant carmina neruis. Ouid. Quand la voix du chantre accorde avec le luc, ou la harpe, ou autre tel instrument.
    \
        Condere carmen. Cic. Composer.
    \
        Contingere carmina Musaeo lepore. Lucret. Oindre.
    \
        Deductum carmen. Virgil. Gresle, de petit style.
    \
        Delenda carmina. Horat. Dignes d'estre abolis et effacez.
    \
        Dicere aliquem carmine. Virgil. Escrire les louanges d'aucun par carmes.
    \
        Distringere aliquem carmine. Ouid. Picquer, Navrer, Taxer.
    \
        Ferire carmen triuiale moneta communi. Iuuenal. Carmen facere stylo vulgari. Forger et faire des vers vulgaires et de style commun.
    \
        Fingere carmina linenda cedro et seruanda cupresso. Horat. Digne de ne perir jamais,
    \
        Fundere carmina. Sil. Composer en abondance.
    \
        Intendere carmen alicui. Claud. Escrire de quelcun.
    \
        Ludere carmina. Virgil. Composer par passetemps.
    \
        Mandare carmina foliis. Virgil. Escrire sur des fueilles.
    \
        Nectere carmina. Stat. Composer.
    \
        Sancire alicui carmina. Stat. Desdier.
    \
        Tradere carminibus res gestas. Lucret. Descrire les faicts.
    \
        Vaticinari carminibus. Cic. Prophetizer par carmes.
    \
        Carmen. Plin. Priere ou roullet contenant certains mots, esquels on n'adjouste ne diminue on rien.
    \
        Carmen, pro cantu bubonis auis. Virgil. Le chant d'un hibou.
    \
        Carmen, pro Vaticinio. Virgil. Devinement, Prophetie, Prediction des choses futures.
    \
        Immota carmina Sibyllae. Claud. Veritables et certaines propheties.
    \
        Diuino carmine dicere. Virgil. Par prophetie, et inspiration de Dieu.
    \
        Carmen, pro Incantatione. Virgil. Enchantement, Charme, Incantation.
    \
        Auxiliare carmen. Ouid. Qui aide.
    \
        Soluere mentes carminibus. Virg. Oster hors de soulci et chagrin par, etc.

    Dictionarium latinogallicum > carmen

  • 8 canō

        canō cecinī, —, ere (P. perf. supplied by canto)    [1 CAN-].    I. Intrans, to utter melodious notes, make music, sing, sound, play.—Of men: celebrare dapes canendo, O.: tibicen sine tibiis canere non possit: harundine, O.: imitari Pana canendo, V.: Movit Amphion lapides canendo, H.: ad tibicinem de virtutibus, etc.: ululanti voce more Asiatic<*> canere, to chant, use sing-song.—Prov.: non canimus surdis, preach to the deaf, V.—Of birds, etc.: galli victi silere solent, canere victores, to crow: gallina cecinit, interdixit hariolus (a bad omen), T.—Of the owl, to hoot, V.—Meton., of instruments or a piece of music, to sound, resound, be played: canentes tibiae: cum in conviviis symphonia caneret: maestae tubae, Pr.—Of signals, to sound, be sounded, resound: semel bisne signum canat in castris, L.: repente a tergo signa canere, S.: Signa canunt, V.: classicum apud eos cecinit, L.: receptui canere, to sound a retreat, Cs.: Hasdrubal receptui propere cecinit, L.: nisi receptui cecinisset, sounded a counter-march, L.—Fig.: revocante et receptui canente senatu.—    II. Trans. with cognate acc., to sing, play, rehearse, recite, compose: id carmen: in eum carmina incondita, L.: versūs: verba ad certos modos, O.: praecepta, H.: indoctum, H.: Haec super arvorum cultu, V. — Of frogs: veterem querellam, croaked, V. — Prov.: Cantilenam eandem canis, ever the old tune, T.—With definite obj, to sing, celebrate in song, sing of, praise: virorum laudes: suas laudes, L.: reges et proelia, V.: Quas strages Turnus Ediderit, V.: Herculem, Ta.: Liberum et Musas, H.: plectro graviore Gigantas, O.: arma virumque, V.: (fama) facta atque infecta canit, trumpets, V.—Prov.: vana surdis auribus, L.—Of oracles or diviners, to give response (in verse), prophesy, foretell, predict, utter: horrendas ambages, V.: fera fata, H.: Artificis scelus, V.: haec quae nunc fiunt: Sibylla quae senis fata canit pedibus, Tb.: te mater aucturum caelestium numerum cecinit, L.: quae nunc usu veniunt, N.: Hoc signum cecinit missuram creatrix (sc. se), V.: quaeque diu latuere, O.: cecinere vates, idque carmen pervenerat, etc., L. — Of signals, to blow, sound, give: tubicines signa canere, give the signal for battle, S.: classicum apud eum cani iubet, Cs.: bellicum, call to arms: Gallos adesse, signalled, V.—Poet.: (bucina) cecinit iussos receptūs, O.
    * * *
    I
    canere, cani, canitus V
    sing, celebrate, chant; crow; recite; play (music)/sound (horn); foretell
    II
    canere, cecini, cantus V
    sing, celebrate, chant; crow; recite; play (music)/sound (horn); foretell

    Latin-English dictionary > canō

  • 9 carmen [1]

    1. carmen, minis, n. (aus *canmen v. cano), der Ton, Gesang, das Lied, I) im allg.: carmine vocali clarus citharāque Philammon, Ov. met. 11, 317: carmina vocum, Ov.: texere carmina, Claud. – vom Gesang des Schwans, Ov.: vom Kreischen der Eule, Verg.: vom plätschernden Ton der Wellen, Claud. – II) insbes.: A) das Gedicht, die Dichtung, a) im weit. Sinne von jeder Art poetischer Produktion, Epik, Dramatik, Lyrik, im Ggstz. zur Prosa (soluta oratio od. prosa), während poëma nur Gedicht im höhern Sinne, bes. Epos, non prosā modo... sed etiam carmine, Quint.: carminum auctores, Quint.: satirici carminis (Dichtungsart) scriptor, Lact.: carminum suorum actor (in einem dramatischen Stücke), Liv.: c. Saliorum, Varr. LL.: lyricorum carmina, Quint.: c. lyricum, Porphyr. Hor.: c. epicum, Quint.: c. tragicum, Hor.: c. Aeolium, Hor.: c. funebre, Quint.: c. georgicum, Col.: c. pastorale, Ter. Maur.: c. nuptiale, Hier.: c. amatorium, Augustin.: c. saeculare, Suet.: c. Saliare Numae, Hor.: obscoena carmina, schmutzige Spott-, Schmähgedichte, Prop.: qui cantus (feierliche, religiöse Gesänge), quae carmina (Lieder, bes. Rundgesänge, griech. σκόλια), Cic.: carmina levia et faciles versus, leichtfertige Lieder u. spielende (tändelnde) Verse, Tac.: carmina fundere, condere, contexere, Cic.: carmina pangere, Lucr.: carmina componere od. fingere, Hor., od. facere, Verg.: carmina scribere, Hor.: carmen patrium canere, Curt.: carmina dicere in imperatorem, Liv.: ac ne carmen (Poesie) quidem sani coloris enituit, Petr. – b) lyrische Dichtung, Ode, Hor.: c. amabile, erotische Dichtung, Hor. – u. dem Drama gegenüber für Epos u. Lyrik, fabula, quae versatur in tragoediis et carminibus, Quint. – c) ein Gesang = ein Teil eines größern Gedichts, eine Rhapsodie, primum, Lucr. 6, 937. – und eine Stelle (ein Vers od. mehrere) aus einem Gedichte, Vers, Verse (s. die Auslgg. zu Cic. Tusc. 1, 37), illud mollissimum c., Cic.: Euripideum c. illud, Cic.: notum est id totum carmen incisum in sepulcro, Cic. – d) eine poetische Inschrift, Verg., Prop. u.a.: od. Aufschrift, wie über den Eingängen der Tempel, Cic. Arch. 27. – B) ein Orakelspruch, Weissagespruch, eine Weissagung, Verg., Liv. u.a.: carmina Sibyllina, Lact. – C) ein Zauberspruch, eine Zauberformel, XII tabb. fr., Quint., Verg. u.a. – D) ein Rätsel in Versen, carmen ponere, interpretari, solvere, Hyg. fab. 67. – E) wegen des uralten Gebrauchs, Sittensprüche, Lehrformeln, Eides-, Religions- u. Gesetzesformeln im saturnin. Versmaß abzufassen, ein Spruch, eine Formel, insbes. eine Religions-, Eides-, Gebets-, Gesetzesformel, Appii Caeci c., Sittengedichte, Cic.: Catonis c. de moribus, Gell.: c. magistri, Cic.: c. necessarium, Cic. – diro quodam carmine iurare, Liv. – lex horrendi carminis, von schrecklichem Inhalte, Liv.: carmen rogationis, Liv.: carmina cruciatus, Cic.: alci carmen componere, Cic. – carmen (Gebetlied, Gebet) Christo quasi deo dicere secum invicem, Plin. ep.: sollemne carmen precationis peragere, Liv.: ex carmine sacro praeeunte verba sacerdote precationes facere, Liv. – / Vgl. übh. H. Düntzer Das Wort carmen als Spruch, Formel, Lehre (in Zeitschr. für das Gymnasialw. 11, 1 ff.).

    lateinisch-deutsches > carmen [1]

  • 10 carmen

    1. carmen, minis, n. (aus *canmen v. cano), der Ton, Gesang, das Lied, I) im allg.: carmine vocali clarus citharāque Philammon, Ov. met. 11, 317: carmina vocum, Ov.: texere carmina, Claud. – vom Gesang des Schwans, Ov.: vom Kreischen der Eule, Verg.: vom plätschernden Ton der Wellen, Claud. – II) insbes.: A) das Gedicht, die Dichtung, a) im weit. Sinne von jeder Art poetischer Produktion, Epik, Dramatik, Lyrik, im Ggstz. zur Prosa (soluta oratio od. prosa), während poëma nur Gedicht im höhern Sinne, bes. Epos, non prosā modo... sed etiam carmine, Quint.: carminum auctores, Quint.: satirici carminis (Dichtungsart) scriptor, Lact.: carminum suorum actor (in einem dramatischen Stücke), Liv.: c. Saliorum, Varr. LL.: lyricorum carmina, Quint.: c. lyricum, Porphyr. Hor.: c. epicum, Quint.: c. tragicum, Hor.: c. Aeolium, Hor.: c. funebre, Quint.: c. georgicum, Col.: c. pastorale, Ter. Maur.: c. nuptiale, Hier.: c. amatorium, Augustin.: c. saeculare, Suet.: c. Saliare Numae, Hor.: obscoena carmina, schmutzige Spott-, Schmähgedichte, Prop.: qui cantus (feierliche, religiöse Gesänge), quae carmina (Lieder, bes. Rundgesänge, griech. σκόλια), Cic.: carmina levia et faciles versus, leichtfertige Lieder u. spielende (tändelnde) Verse, Tac.: carmina fundere, condere, contexere, Cic.: carmina pangere, Lucr.: carmina componere od.
    ————
    fingere, Hor., od. facere, Verg.: carmina scribere, Hor.: carmen patrium canere, Curt.: carmina dicere in imperatorem, Liv.: ac ne carmen (Poesie) quidem sani coloris enituit, Petr. – b) lyrische Dichtung, Ode, Hor.: c. amabile, erotische Dichtung, Hor. – u. dem Drama gegenüber für Epos u. Lyrik, fabula, quae versatur in tragoediis et carminibus, Quint. – c) ein Gesang = ein Teil eines größern Gedichts, eine Rhapsodie, primum, Lucr. 6, 937. – und eine Stelle (ein Vers od. mehrere) aus einem Gedichte, Vers, Verse (s. die Auslgg. zu Cic. Tusc. 1, 37), illud mollissimum c., Cic.: Euripideum c. illud, Cic.: notum est id totum carmen incisum in sepulcro, Cic. – d) eine poetische Inschrift, Verg., Prop. u.a.: od. Aufschrift, wie über den Eingängen der Tempel, Cic. Arch. 27. – B) ein Orakelspruch, Weissagespruch, eine Weissagung, Verg., Liv. u.a.: carmina Sibyllina, Lact. – C) ein Zauberspruch, eine Zauberformel, XII tabb. fr., Quint., Verg. u.a. – D) ein Rätsel in Versen, carmen ponere, interpretari, solvere, Hyg. fab. 67. – E) wegen des uralten Gebrauchs, Sittensprüche, Lehrformeln, Eides-, Religions- u. Gesetzesformeln im saturnin. Versmaß abzufassen, ein Spruch, eine Formel, insbes. eine Religions-, Eides-, Gebets-, Gesetzesformel, Appii Caeci c., Sittengedichte, Cic.: Catonis c. de moribus, Gell.: c. magistri, Cic.: c. necessarium, Cic. – diro quodam car-
    ————
    mine iurare, Liv. – lex horrendi carminis, von schrecklichem Inhalte, Liv.: carmen rogationis, Liv.: carmina cruciatus, Cic.: alci carmen componere, Cic. – carmen (Gebetlied, Gebet) Christo quasi deo dicere secum invicem, Plin. ep.: sollemne carmen precationis peragere, Liv.: ex carmine sacro praeeunte verba sacerdote precationes facere, Liv. – Vgl. übh. H. Düntzer Das Wort carmen als Spruch, Formel, Lehre (in Zeitschr. für das Gymnasialw. 11, 1 ff.).
    ————————
    2. carmen, minis, n. (caro, ere), die Krempel, Ven. Fort. init. epist. praem. carm. 5, 6.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > carmen

  • 11 carmen

        carmen inis, n    [1 CAS-], a song, poem, verse, oracular response, prophecy, form of incantation, tune, air, lay, strain, note, sound (vocal or instrumental): canentes carmina, L.: Carmine vocali clarus, O.: lyrae, Pr.: per me concordant carmina nervis, O.: ferale, V.: cygnorum, O.: citharā carmina divides, H.: barbaricum, O. — Esp., a composition in verse, poem, poetry, verse, song: cantūs et carmina, melodies and words: Maeonii carminis alite, H.: tragicum, H.: carmina Livi, H.: Lydis remixto carmine tibiis, H.: famosum, abusive, H.: canere, to compose: pueris canto, H.: condere, H.: contexere: fingere, H.: docere, H.: ad umbilicum adducere, H. — Lyric poetry: Carmine tu gaudes, hic delectatur iambis, H.: Carmina compono, hic elegos, H. — A poetic inscription: carminibus templorum aditūs exornare: tumulo superaddite carmen, V.—A passage from a poem, poetical extract: audiens tam grande carmen: Euripideum illud.—An oracular response, prophecy, prediction: Cumaeum, V.: in libris Sibyllinis, L.—A charm, incantation: Carminibus Circe socios mutavit Ulixi, V.: veneficae Scientioris, H.: Auxiliare, O.—A form of speech, ceremonial phrase, formula (in religious or legal observances): quae (verba) longo effata carmine, L.: diro quodam carmine iurare, L.: cruciatūs carmina: lex horrendi carminis erat, of a dreadful form, L.: Appii Caeci carmen, a proverbial saying: magistri, a school-task for the memory: sacrum, L.
    * * *
    I
    card for wool/flax
    II
    song/music; poem/play; charm; prayer, incantation, ritual/magic formula; oracle

    Latin-English dictionary > carmen

  • 12 doctus

    doctus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. doceo), durch Schule od. Erfahrung unterrichtet, wissenschaftlich gebildet, durch Unterricht geschickt, geschult, I) im engern Sinne (Ggstz. indoctus, agrestis), a) v. Pers.: docta puella, ein Mädchen, das singt u. in der Dichtkunst bewandert ist, Tibull.: puella Musā Sapphicā doctior, Catull.: virgines doctae, die Musen, Catull. 65, 2: docta civitas (v. Syrakus), Cic.: doctus homo od. vir, ein durch die Schule gebildeter Denker u. Kenner, ein Mann von Bildung (griech. σοφός), Cic.: doctissimi homines, Cic.: adulescens doctissimus, Cic. – subst., exercitatus et doctus, Sen.: indoctus doctusque, Hor.: non solum doctus indoctum, sed etiam doctior doctum in rhetorices opere superabit, Quint.: u. Plur. docti, wissenschaftlich, theoretisch Gebildete, Männer, denen ein wissenschaftliches Urteil zusteht, Cic.: so auch doctissimi (Ggstz. indoctissimi), Cic. – m. Abl. instr., et Graecis litteris et Latinis, Cic.: Graecis doctior, Eutr. – m. Genet., fandi, Verg.: futuri, Stat.: iuris civilis, Gell.: grammaticae, Prisc.: rerum litterarumque veterum impense doctus, Gell.: utriusque linguae doctissimus, Augustin. – m. Acc., dulces modos, Hor. – m. in u. Abl., in (bei) parum fausto carmine docta, Ov.: non satis in ea re doctus (Unterrichteter), Quint. – m. ad u. Akk., carmine ab omni ad delinquendum doctior esse potest, Ov. – m. Infin., tibiis canere, Tac.: tendere sagittas, Hor. – b) übtr., v. Lebl., was von Unterricht, Schule zeugt, gelehrt, libelli, Mart.: lingua, beredte, Ov.: ars, erfahrene, Ov.: artes, Wissenschaften, Aur. Vict.: carmina, Tibull.: labor, Arbeit meiner Muße, Phaedr.: doctissimae voces Pythagoreorum, Cic.: doctissimi libri, Quint.: doctissimus sermo, Plin. ep.: doctissimi sermones, Cic. – II) im weitern Sinne, a) übh., abgerichtet, ausgelernt, gescheit, gewitzigt, klug, pfissig, schlau, verschmitzt, malus, callidus, doctus, Plaut.: numquam accedo, quin abs te abscedam doctior, Ter. – m. Abl., doctus usu, Caes., aetate et usu, Liv. – m. ad u. Akk., doctus ad malitiam, Ter.: nimis doctus ille est ad maleficiendum, Plaut. – b) übtr., v. Lebl.: manus, Ov.: falx, Prop.: dolus, Plaut. – / synk. Genet. Plur. doctûm, Plaut. Pseud. 678.

    lateinisch-deutsches > doctus

  • 13 doctus

    doctus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. doceo), durch Schule od. Erfahrung unterrichtet, wissenschaftlich gebildet, durch Unterricht geschickt, geschult, I) im engern Sinne (Ggstz. indoctus, agrestis), a) v. Pers.: docta puella, ein Mädchen, das singt u. in der Dichtkunst bewandert ist, Tibull.: puella Musā Sapphicā doctior, Catull.: virgines doctae, die Musen, Catull. 65, 2: docta civitas (v. Syrakus), Cic.: doctus homo od. vir, ein durch die Schule gebildeter Denker u. Kenner, ein Mann von Bildung (griech. σοφός), Cic.: doctissimi homines, Cic.: adulescens doctissimus, Cic. – subst., exercitatus et doctus, Sen.: indoctus doctusque, Hor.: non solum doctus indoctum, sed etiam doctior doctum in rhetorices opere superabit, Quint.: u. Plur. docti, wissenschaftlich, theoretisch Gebildete, Männer, denen ein wissenschaftliches Urteil zusteht, Cic.: so auch doctissimi (Ggstz. indoctissimi), Cic. – m. Abl. instr., et Graecis litteris et Latinis, Cic.: Graecis doctior, Eutr. – m. Genet., fandi, Verg.: futuri, Stat.: iuris civilis, Gell.: grammaticae, Prisc.: rerum litterarumque veterum impense doctus, Gell.: utriusque linguae doctissimus, Augustin. – m. Acc., dulces modos, Hor. – m. in u. Abl., in (bei) parum fausto carmine docta, Ov.: non satis in ea re doctus (Unterrichteter), Quint. – m. ad u. Akk., carmine ab omni ad delinqu-
    ————
    endum doctior esse potest, Ov. – m. Infin., tibiis canere, Tac.: tendere sagittas, Hor. – b) übtr., v. Lebl., was von Unterricht, Schule zeugt, gelehrt, libelli, Mart.: lingua, beredte, Ov.: ars, erfahrene, Ov.: artes, Wissenschaften, Aur. Vict.: carmina, Tibull.: labor, Arbeit meiner Muße, Phaedr.: doctissimae voces Pythagoreorum, Cic.: doctissimi libri, Quint.: doctissimus sermo, Plin. ep.: doctissimi sermones, Cic. – II) im weitern Sinne, a) übh., abgerichtet, ausgelernt, gescheit, gewitzigt, klug, pfissig, schlau, verschmitzt, malus, callidus, doctus, Plaut.: numquam accedo, quin abs te abscedam doctior, Ter. – m. Abl., doctus usu, Caes., aetate et usu, Liv. – m. ad u. Akk., doctus ad malitiam, Ter.: nimis doctus ille est ad maleficiendum, Plaut. – b) übtr., v. Lebl.: manus, Ov.: falx, Prop.: dolus, Plaut. – synk. Genet. Plur. doctûm, Plaut. Pseud. 678.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > doctus

  • 14 dissonus

    dis-sŏnus, a, um, adj., opp. consonus, dissonant, discordant, confused (not anteAug.; nor in Verg., Ov., or Hor.).
    I.
    Lit.:

    chorus canentium dissonum quiddam canere,

    Col. 12, 2, 4; so,

    clamores,

    Liv. 4, 28; Plin. Ep. 3, 20, 4:

    voces (opp. congruens clamor),

    Liv. 30, 34:

    questus,

    Tac. A. 1, 34:

    vapor,

    i. e. making a dissonant sound, Plin. 2, 43, 43, § 112.—
    2.
    In gen., disagreeing, different:

    gentes sermone moribusque,

    Liv. 1, 18; cf.:

    linguā agmina,

    Sil. 16, 19:

    linguis castra,

    id. 3, 221;

    linguis turba,

    Claud. Laud. Stil 1, 152:

    diversi postulantium habitus ac dissonae voces,

    Plin. Pan. 56, 6:

    ora vulgi,

    Luc. 3, 289:

    nationes,

    Amm. 23, 6 et saep.:

    venustas (opp. jucunde consonat),

    Quint. 9, 3, 72:

    cursus solis,

    Plin. 36, 10, 15, § 73:

    carmina,

    i. e. in elegiac measure, Stat. S. 2, 2, 114:

    nationes,

    Mart. Cap. 2, § 203:

    elementa,

    id. 9, § 912 et saep.—With ab:

    nihil apud Latinos dissonum ab Romana re,

    Liv. 8, 8, 2.—
    * II.
    Trop., discordant, jarring:

    collidens dissona corda Seditio,

    Sil. 11, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > dissonus

  • 15 doceo

    dŏcĕo, cŭi, ctum, 2, v. a. [root da; Zend. dā, to know; strengthened, dak-; Gr. didaskô; Lat. disco], to teach, instruct, inform, show, tell, etc. (for syn. cf.: edoceo, perdoceo, erudio, praecipio, instituo).
    I.
    In gen., with double acc. of person and thing:

    pejor magister te istaec docuit... illa, quae te docui,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 55:

    hunc hominem cursuram,

    id. Trin. 4, 3, 9:

    aliquem artem,

    Cic. de Or. 2, 54:

    aliquem litteras,

    id. Pis. 30:

    aliquem ejusmodi rem,

    id. Quint. 25, 79:

    pueros elementa,

    Hor. Ep. 1, 20, 17 et saep.— Pass., with acc. rei:

    is reliqua frustra docetur,

    Quint. 4, 2, 90; 1, 5, 11; 3, 8, 70; 6, 2, 3; Hor. C. 3, 6, 21; id. S. 1, 6, 76 et saep.; cf.: doctus dogmam, Laber. ap. Prisc. p. 679 fin. P.; and:

    doctus militiam,

    Sall. H. Fragm. 1, 40, p. 224 ed. Gerl.—With inf.:

    docemur auctoritate domitas habere libidines,

    Cic. de Or. 1, 43, 194; 1, 57, 244; id. Fin. 2, 5, 15:

    docemur disputare, non vivere (= discimus),

    Sen. Ep. 95, 13:

    equi variare gyros docentur,

    Tac. G. 6; Sall. J. 85, 33; Nep. Epam. 2, 1; Liv. 21, 3, 6.—With acc. pers. and inf.:

    ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus, etc.,

    Cic. Agr. 3, 2; so id. Phil. 2, 4, 8; Hor. S. 1, 1, 91; id. Ep. 1, 14, 30 al.; cf. ellipt. with abl. of instrument:

    Socratem fidibus (sc. canere),

    Cic. Fam. 9, 22, 3:

    aliquem docendum curare equo, armisque,

    Liv. 29, 1, 8; Zumpt, § 391 fin. —With acc. pers. and de, to instruct or inform one of:

    de ejus injuriis judices docere,

    Cic. Verr. 2, 4, 51:

    aliquem de aliqua re,

    id. Rosc. Am. 9, 26; 44, 127; id. de Or. 2, 24, 102; Sall. J. 13, 3 al. —With acc. pers. and rel. clause:

    doceant eum, qui vir Sex. Roscius fuerit,

    Cic. Rosc. Am. 9, 25; id. Att. 8, 2, 2; id. Fam. 3, 6, 5; 5, 3; Quint. 6, 1, 20 al.—With acc. pers.:

    studiosos discendi erudiunt atque docent,

    Cic. Off. 1, 44, 156; id. Div. 2, 2; id. de Sen. 9, 29; Quint. 2, 5, 13; Hor. S. 2, 2, 50; id. Ep. 1, 13, 1 et saep.—With acc. rei:

    coepit studiose omnia Docere, educare, ita uti si esset filia,

    Ter. Eun. 1, 2, 37; so,

    aliquid,

    Caes. B. G. 5, 42 fin.; Quint. 7, 10, 10; 9, 4, 137; Hor. A. P. 306 et saep.; cf.

    also: quod de lacu Albano docuisset,

    Liv. 5, 15; so with two acc., Caes. B. G. 7, 10, 3; Cic. Clu. 70, 198.—With acc. and inf.:

    docui per litteras, id nec opus esse nec fieri posse,

    Cic. Att. 16, 8; Caes. B. G. 5, 1, 7; 5, 28, 4; Quint. 1, 5, 43; Hor. S. 2, 3, 63 et saep.— Absol.:

    cum doceo et explano,

    Cic. de Or. 2, 19, 82; id. Or. 42, 143; Quint. 3, 4, 15; 3, 5, 2 et saep.; cf.

    also: Tyrannio docet apud me,

    Cic. Q. Fr. 2, 4 fin.
    II.
    In partic.: fabulam, like the Gr. didaskein, qs. to teach a play to the actors, to rehearse; hence, to produce, exhibit on the stage:

    minor fuit aliquanto is, qui primus fabulam dedit, quam ii, qui multas docuerant (Plautus et Naevius),

    Cic. Brut. 18, 73; id. Tusc. 4, 29, 63; Hor. A. P. 288; Gell. 17, 21, 42.—Hence, doctus, a, um, P. a., learned, skilled, versed, experienced in any thing (cf.: litteratus, eruditus, peritus, gnarus, scitus).— Absol.:

    doctus vir et Graecis litteris eruditus,

    Cic. Brut. 30, 114; cf. id. de Or. 1, 22, 102; 2, 74, 299:

    adolescentes humanissimi et doctissimi,

    id. Cael. 10, 24.—With ex:

    fuit enim doctus ex disciplina Stoicorum,

    Cic. Brut. 25.—With abl.:

    docti et Graecis litteris et Latinis,

    Cic. Brut. 46; 45 fin.; Sall. C. 25, 2; Mart. 10, 76. —With adv.:

    nec minus Graece quam Latine doctus,

    Suet. Gram. 7.—With gen.:

    fandi doctissima Cymodocea,

    Verg. A. 10, 225:

    legum atque morum populi Romani jurisque civilis,

    Gell. 13, 12, 1:

    sagittarum,

    Aur. Vict. Epit. 11:

    artis lanificae,

    Claud. in Eutr. 2, 381.—With acc.:

    (Maecenas) docte sermones utriusque linguae,

    Hor. C. 3, 8, 5:

    dulces modos (with citharae sciens),

    id. ib. 3, 9, 10:

    omnia,

    Stat. Th. 2, 692:

    litteras,

    Gell. 19, 9, 7.—With inf.:

    doctus sagittas tendere Sericas,

    Hor. C. 1, 29, 9; 3, 6, 38; 4, 13, 7; id. Carm. Sec. 75 et saep.—With ad or in:

    ad delinquendum doctior,

    Ov. Tr. 2, 256:

    in parum fausto carmine docta fui,

    id. H. 21, 182:

    Sapphica puella Musa doctior,

    more skilled in song, Cat. 35, 17:

    docta puella,

    Prop. 1, 7, 11; 2, 11, 6 (3, 2, 6 M.);

    2, 13, 11 (3, 4, 11 M.).—Esp. as epithet of Catullus by other poets,

    Tib. 3, 6, 41; Ov. Am. 3, 9, 62:

    Verona docti syllabas amat vatis,

    Mart. 1, 61, 1; Ov. A. A. 2, 181.—As subst.: doctus, the man of skill.—Prov.:

    doctus in se semper divitias habet,

    Phaedr. 4, 21, 1; but class. only in plur.: doctī, ōrum, m., the learned:

    doctorum est ista consuetudo,

    Cic. Lael. 5, 17 et saep.—
    2.
    Of things as subjects:

    frontes,

    Hor. C. 1, 1, 29:

    tibia,

    Prop. 2, 30, 16 (3, 28, 16 M.):

    carmina,

    Tib. 2, 3, 20; cf.

    vox,

    Ov. P. 2, 5, 52:

    voces Pythagoreorum,

    Cic. Tusc. 4, 1, 2:

    sermo,

    Plin. Ep. 7, 25, 3:

    prece,

    Hor. Ep. 2, 1, 135:

    manus artificis,

    Tib. 1, 8, 12; cf. id. 2, 1, 70; Ov. F. 3, 832; 6, 792:

    falx,

    Prop. 2, 19, 12 (3, 12, 12 M.) et saep.—
    B.
    In Plaut. and Ter., knowing, cunning, shrewd, subtle:

    malum, callidum, doctum,

    Plaut. Ps. 2, 4, 35; id. Bacch. 4, 4, 43; id. Most. 1, 3, 122; 5, 1, 24 et saep.; Ter. Hec. 2, 1, 6; id. Eun. 4, 7, 21; cf.

    also, dolus,

    Plaut. Mil. 2, 1, 69; id. Ps. 1, 5, 70 al.— docte, adv.
    1.
    Learnedly, skilfully (very rare; not in Cic.).— Comp., Hor. Ep. 2, 1, 33; Mart. 7, 46.— Sup., Sall. J. 95, 3.—
    2.
    Cunningly, shrewdly, cleverly:

    docte et sapienter dicis,

    Plaut. Ep. 3, 3, 23:

    docte tibi illam perdoctam dabo,

    id. Mil. 2, 2, 103; id. Bacch. 4, 4, 43:

    docte sapere,

    id. Mil. 3, 1, 162; id. Most. 5, 1, 21 et saep.— Comp., Plaut. Mil. 4, 2, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > doceo

  • 16 docti

    dŏcĕo, cŭi, ctum, 2, v. a. [root da; Zend. dā, to know; strengthened, dak-; Gr. didaskô; Lat. disco], to teach, instruct, inform, show, tell, etc. (for syn. cf.: edoceo, perdoceo, erudio, praecipio, instituo).
    I.
    In gen., with double acc. of person and thing:

    pejor magister te istaec docuit... illa, quae te docui,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 55:

    hunc hominem cursuram,

    id. Trin. 4, 3, 9:

    aliquem artem,

    Cic. de Or. 2, 54:

    aliquem litteras,

    id. Pis. 30:

    aliquem ejusmodi rem,

    id. Quint. 25, 79:

    pueros elementa,

    Hor. Ep. 1, 20, 17 et saep.— Pass., with acc. rei:

    is reliqua frustra docetur,

    Quint. 4, 2, 90; 1, 5, 11; 3, 8, 70; 6, 2, 3; Hor. C. 3, 6, 21; id. S. 1, 6, 76 et saep.; cf.: doctus dogmam, Laber. ap. Prisc. p. 679 fin. P.; and:

    doctus militiam,

    Sall. H. Fragm. 1, 40, p. 224 ed. Gerl.—With inf.:

    docemur auctoritate domitas habere libidines,

    Cic. de Or. 1, 43, 194; 1, 57, 244; id. Fin. 2, 5, 15:

    docemur disputare, non vivere (= discimus),

    Sen. Ep. 95, 13:

    equi variare gyros docentur,

    Tac. G. 6; Sall. J. 85, 33; Nep. Epam. 2, 1; Liv. 21, 3, 6.—With acc. pers. and inf.:

    ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus, etc.,

    Cic. Agr. 3, 2; so id. Phil. 2, 4, 8; Hor. S. 1, 1, 91; id. Ep. 1, 14, 30 al.; cf. ellipt. with abl. of instrument:

    Socratem fidibus (sc. canere),

    Cic. Fam. 9, 22, 3:

    aliquem docendum curare equo, armisque,

    Liv. 29, 1, 8; Zumpt, § 391 fin. —With acc. pers. and de, to instruct or inform one of:

    de ejus injuriis judices docere,

    Cic. Verr. 2, 4, 51:

    aliquem de aliqua re,

    id. Rosc. Am. 9, 26; 44, 127; id. de Or. 2, 24, 102; Sall. J. 13, 3 al. —With acc. pers. and rel. clause:

    doceant eum, qui vir Sex. Roscius fuerit,

    Cic. Rosc. Am. 9, 25; id. Att. 8, 2, 2; id. Fam. 3, 6, 5; 5, 3; Quint. 6, 1, 20 al.—With acc. pers.:

    studiosos discendi erudiunt atque docent,

    Cic. Off. 1, 44, 156; id. Div. 2, 2; id. de Sen. 9, 29; Quint. 2, 5, 13; Hor. S. 2, 2, 50; id. Ep. 1, 13, 1 et saep.—With acc. rei:

    coepit studiose omnia Docere, educare, ita uti si esset filia,

    Ter. Eun. 1, 2, 37; so,

    aliquid,

    Caes. B. G. 5, 42 fin.; Quint. 7, 10, 10; 9, 4, 137; Hor. A. P. 306 et saep.; cf.

    also: quod de lacu Albano docuisset,

    Liv. 5, 15; so with two acc., Caes. B. G. 7, 10, 3; Cic. Clu. 70, 198.—With acc. and inf.:

    docui per litteras, id nec opus esse nec fieri posse,

    Cic. Att. 16, 8; Caes. B. G. 5, 1, 7; 5, 28, 4; Quint. 1, 5, 43; Hor. S. 2, 3, 63 et saep.— Absol.:

    cum doceo et explano,

    Cic. de Or. 2, 19, 82; id. Or. 42, 143; Quint. 3, 4, 15; 3, 5, 2 et saep.; cf.

    also: Tyrannio docet apud me,

    Cic. Q. Fr. 2, 4 fin.
    II.
    In partic.: fabulam, like the Gr. didaskein, qs. to teach a play to the actors, to rehearse; hence, to produce, exhibit on the stage:

    minor fuit aliquanto is, qui primus fabulam dedit, quam ii, qui multas docuerant (Plautus et Naevius),

    Cic. Brut. 18, 73; id. Tusc. 4, 29, 63; Hor. A. P. 288; Gell. 17, 21, 42.—Hence, doctus, a, um, P. a., learned, skilled, versed, experienced in any thing (cf.: litteratus, eruditus, peritus, gnarus, scitus).— Absol.:

    doctus vir et Graecis litteris eruditus,

    Cic. Brut. 30, 114; cf. id. de Or. 1, 22, 102; 2, 74, 299:

    adolescentes humanissimi et doctissimi,

    id. Cael. 10, 24.—With ex:

    fuit enim doctus ex disciplina Stoicorum,

    Cic. Brut. 25.—With abl.:

    docti et Graecis litteris et Latinis,

    Cic. Brut. 46; 45 fin.; Sall. C. 25, 2; Mart. 10, 76. —With adv.:

    nec minus Graece quam Latine doctus,

    Suet. Gram. 7.—With gen.:

    fandi doctissima Cymodocea,

    Verg. A. 10, 225:

    legum atque morum populi Romani jurisque civilis,

    Gell. 13, 12, 1:

    sagittarum,

    Aur. Vict. Epit. 11:

    artis lanificae,

    Claud. in Eutr. 2, 381.—With acc.:

    (Maecenas) docte sermones utriusque linguae,

    Hor. C. 3, 8, 5:

    dulces modos (with citharae sciens),

    id. ib. 3, 9, 10:

    omnia,

    Stat. Th. 2, 692:

    litteras,

    Gell. 19, 9, 7.—With inf.:

    doctus sagittas tendere Sericas,

    Hor. C. 1, 29, 9; 3, 6, 38; 4, 13, 7; id. Carm. Sec. 75 et saep.—With ad or in:

    ad delinquendum doctior,

    Ov. Tr. 2, 256:

    in parum fausto carmine docta fui,

    id. H. 21, 182:

    Sapphica puella Musa doctior,

    more skilled in song, Cat. 35, 17:

    docta puella,

    Prop. 1, 7, 11; 2, 11, 6 (3, 2, 6 M.);

    2, 13, 11 (3, 4, 11 M.).—Esp. as epithet of Catullus by other poets,

    Tib. 3, 6, 41; Ov. Am. 3, 9, 62:

    Verona docti syllabas amat vatis,

    Mart. 1, 61, 1; Ov. A. A. 2, 181.—As subst.: doctus, the man of skill.—Prov.:

    doctus in se semper divitias habet,

    Phaedr. 4, 21, 1; but class. only in plur.: doctī, ōrum, m., the learned:

    doctorum est ista consuetudo,

    Cic. Lael. 5, 17 et saep.—
    2.
    Of things as subjects:

    frontes,

    Hor. C. 1, 1, 29:

    tibia,

    Prop. 2, 30, 16 (3, 28, 16 M.):

    carmina,

    Tib. 2, 3, 20; cf.

    vox,

    Ov. P. 2, 5, 52:

    voces Pythagoreorum,

    Cic. Tusc. 4, 1, 2:

    sermo,

    Plin. Ep. 7, 25, 3:

    prece,

    Hor. Ep. 2, 1, 135:

    manus artificis,

    Tib. 1, 8, 12; cf. id. 2, 1, 70; Ov. F. 3, 832; 6, 792:

    falx,

    Prop. 2, 19, 12 (3, 12, 12 M.) et saep.—
    B.
    In Plaut. and Ter., knowing, cunning, shrewd, subtle:

    malum, callidum, doctum,

    Plaut. Ps. 2, 4, 35; id. Bacch. 4, 4, 43; id. Most. 1, 3, 122; 5, 1, 24 et saep.; Ter. Hec. 2, 1, 6; id. Eun. 4, 7, 21; cf.

    also, dolus,

    Plaut. Mil. 2, 1, 69; id. Ps. 1, 5, 70 al.— docte, adv.
    1.
    Learnedly, skilfully (very rare; not in Cic.).— Comp., Hor. Ep. 2, 1, 33; Mart. 7, 46.— Sup., Sall. J. 95, 3.—
    2.
    Cunningly, shrewdly, cleverly:

    docte et sapienter dicis,

    Plaut. Ep. 3, 3, 23:

    docte tibi illam perdoctam dabo,

    id. Mil. 2, 2, 103; id. Bacch. 4, 4, 43:

    docte sapere,

    id. Mil. 3, 1, 162; id. Most. 5, 1, 21 et saep.— Comp., Plaut. Mil. 4, 2, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > docti

  • 17 fabulosus

    fābŭlōsus, a, um, adj. [fabula, II.], fabulous, celebrated in fable ( poet. and in post-Aug. prose):

    quae loca fabulosus Lambit Hydaspes,

    Hor. C. 1, 22, 7:

    palumbes,

    id. ib. 3, 4, 9:

    fab. aut commenticia res,

    Suet. Caes. 81:

    carmina Graecorum,

    rich in fables, Curt. 3, 1, 2:

    fabulosum arbitror de strigibus, etc.,

    Plin. 11, 39, 95, § 232; cf.:

    mihi totum de Tyndaridis fabulosum videtur,

    Quint. 11, 2, 16:

    fabulosa et externis miraculis adsimulata,

    Tac. A. 11, 11.— Comp.:

    anulus,

    Plin. 33, 1, 4, § 8.— Sup.:

    mons Atlas,

    Plin. 5, 1, 1, § 5.— Transf., incredible, great, fabulous:

    cum fabulosa multitudine,

    Amm. 23, 6, 7.— Adv.: fābŭ-lōse, fabulously:

    insulae fabulose narratae,

    Plin. 32, 11, 53, § 143:

    fabulose multa de hominum aevo referens... et reliqua fabulosius,

    id. 7, 48, 49, § 153.— Comp:

    fabulosius canere,

    Amm. 23, 6.— Sup.:

    narrata colonia,

    Plin. 5, 1, 1, § 2.

    Lewis & Short latin dictionary > fabulosus

  • 18 jocularia

    jŏcŭlāris, e, adj. [joculus], facetious, jocular, laughable, droll (class.):

    audacia,

    Ter. Phorm. 1, 2, 84:

    joculare istuc quidem,

    Cic. Leg. 1, 20:

    licentia,

    id. Fat. 8.— Subst.: jŏcŭlārĭa, ium, n. plur., jests, jokes:

    ut qui jocularia ridens Percurram,

    Hor. S. 1, 1, 23:

    fundere,

    Liv. 7, 2.— Adv.: jŏcŭlā-rĭter, jocosely, in a jocular or comical manner: irridere, Ps.-Ascon. ap. Cic. Div. in Caecin. 11, 33:

    obicere aliquid alicui,

    Plin. 22, 22, 38, § 80:

    canere carmina,

    Suet. Caes. 49.

    Lewis & Short latin dictionary > jocularia

  • 19 jocularis

    jŏcŭlāris, e, adj. [joculus], facetious, jocular, laughable, droll (class.):

    audacia,

    Ter. Phorm. 1, 2, 84:

    joculare istuc quidem,

    Cic. Leg. 1, 20:

    licentia,

    id. Fat. 8.— Subst.: jŏcŭlārĭa, ium, n. plur., jests, jokes:

    ut qui jocularia ridens Percurram,

    Hor. S. 1, 1, 23:

    fundere,

    Liv. 7, 2.— Adv.: jŏcŭlā-rĭter, jocosely, in a jocular or comical manner: irridere, Ps.-Ascon. ap. Cic. Div. in Caecin. 11, 33:

    obicere aliquid alicui,

    Plin. 22, 22, 38, § 80:

    canere carmina,

    Suet. Caes. 49.

    Lewis & Short latin dictionary > jocularis

  • 20 joculariter

    jŏcŭlāris, e, adj. [joculus], facetious, jocular, laughable, droll (class.):

    audacia,

    Ter. Phorm. 1, 2, 84:

    joculare istuc quidem,

    Cic. Leg. 1, 20:

    licentia,

    id. Fat. 8.— Subst.: jŏcŭlārĭa, ium, n. plur., jests, jokes:

    ut qui jocularia ridens Percurram,

    Hor. S. 1, 1, 23:

    fundere,

    Liv. 7, 2.— Adv.: jŏcŭlā-rĭter, jocosely, in a jocular or comical manner: irridere, Ps.-Ascon. ap. Cic. Div. in Caecin. 11, 33:

    obicere aliquid alicui,

    Plin. 22, 22, 38, § 80:

    canere carmina,

    Suet. Caes. 49.

    Lewis & Short latin dictionary > joculariter

См. также в других словарях:

  • CANERE — verbum Afflatorum. Statius, Theb. l. 10. v. 723. Non me ulli monitus, nec Vatum exorsa furentum Sollicitant, manesque movent: sibi callidus ista Tircias, nataeque canat, non si ipse reclusis Cominus ex adytis in me insaniret Apollo. Ubi canat… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MYRTI vel Lauriramus seu virga — in conviviis olim, prolyra circumferebatur, cum qua accumbentes, qui fidibus nesciebant, seolia, i. e. convivialia carmina cantarent. Hesychius, μυρσίνης κλάδον ἢ δάφνης παρα ποτὸν ἦν σύνηθες διδόναι τοῖς κατακειμιένοις ἐκ διαδοχῆς ὑπὲρ τοῦ ᾆσαι… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Coram publico — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

  • Liste lateinischer Phrasen/C — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U V Inhaltsverzeichnis 1 …   Deutsch Wikipedia

  • Mittellateinisch — Seite mit mittellateinischem Text aus den Carmina Cantabrigiensia (Cambridge University Library, Gg. 5. 35), 11. Jhd. Unter dem Begriff Mittellatein werden die vielfältigen Formen der lateinische Sprache des europäischen Mittelalters (etwa 6. bis …   Deutsch Wikipedia

  • Mittellateinische Sprache — Seite mit mittellateinischem Text aus den Carmina Cantabrigiensia (Cambridge University Library, Gg. 5. 35), 11. Jhd. Unter dem Begriff Mittellatein werden die vielfältigen Formen der lateinische Sprache des europäischen Mittelalters (etwa 6. bis …   Deutsch Wikipedia

  • CARMEN — pro incantatione, apud Iustinianum, §. 5. Institut. de Public. Fud. Virg. l. 4. Aen. v. 487. Haec se carminibus promittit solvere mentes. Unde Carmina dira, in l. 7. Cod. Theodos. de Paganis; Vindicianus Med. Gramine seu malis aegro praestare… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CLAMOR — in proeliis, apud plerasque bellicosas gentes in usu semper fuit. Romanis certe, militarium rerum, is qui alii, peritissimis, eum Livius tribuit, ut cum Marcellus Hannonem et Epicidem primo clamore et impetu fudit, l. 25. in fin. et alibi passim …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SPONDAULES — Graece ςπονδαύλης, ἀπὸ τȏυ ςπονδῶν, est tibicen qui inter libationes et sacrificia Deorum tibiis canebat, ne quid ominosi audiretur. Fiebat id autem in aurem Sacerdotis, ne aliud quid audiret, constabantque huiusmodi carmina spondeô pede.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SITICINES — qui apud sitos, i. e. vitâ functos canebant. A. Gellius ita de iis l. 20. c. 2. Siticines, scriptum est in Orat. M. Catonis, et Liticines et Tubicines. Sed Caesellius Vindex scire quidem se ait, Liticines lituô cantare, et Tubicines tubâ: quid… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Mittellatein — Seite mit mittellateinischem Text aus den Carmina Cantabrigiensia (Cambridge University Library, Gg. 5. 35), 11. Jhd. Unter dem Begriff Mittellatein werden die vielfältigen Formen der lateinischen Sprache des europäischen Mittelalters (etwa… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»